Aspectratio
De aspectratio is de verhouding tussen de langste zijde en de kortste zijde van een opname. In het
5×4, 3 x 2 (bijvoorbeelde kleinbeeld), 4 x 3 (het zogenaamde Micro four thirds formaat) en uit de breedbeeld televisie over komen waaien 16 x 9 formaat. Over de problemen die de aspectratio bij afdrukken of printen kan geven vindt u meer in het onderstaande artikel
Aspectratio en afdrukken
Iedereen die ooit in een fotozaak heeft gewerkt waar men ook foto’s in kon leveren om af te drukken kent het verschijnsel van de klagende klant over Oom Piet die bij de opname nog net op de foto stond en nu van de foto verdwenen is terwijl minder gezellige mensen er nog gewoon opstaan. Uiteraard is dit de schuld van degene die de foto’s heeft afgedrukt en omdat die niet aanwezig is, is het bedienend personeel in de fotozaak de klos. Want Ome Piet staat wel degelijk op het negatief. Weliswaar aan de kant, maar hij staat erop.
Wat er echter mis gegaan was is simpelweg een niet kloppende aspectratio. We gaan voor de uitleg eerst even naar de 35mm kleinbeeld film. We hebben dan te maken met negatieven van 36 mm lang en 24 mm hoog.
De aspectratio is de langste kant gedeeld door de kortste kant. In het geval van een kleinbeeldopname dus 36/24 ofwel 3 op 2 ofwel 1,5. Een dergelijke opname kan probleemloos worden afgedrukt op elk velletje papier dat ook die verhouding heeft. Maar in de praktijk is het minder probleemloos.
Gangbare papierformaten waren met daarbij tussen haakjes de aspectratio 6 x 9 (1,5), 9 x 13(1,44), 13 x 18(1,38), 18 x 24(1,33) en 24 x 30(1,25). We zien dan dat het kleine 6 x 9 formaat nog precies paste, maar elke vergroting werd het verschil tussen de aspectratio van het papier en die van het negatief groter. De dalende aspectratio’s van het papier geven aan dat de vergrotingen eigenlijk steeds vierkanter werden (een vierkant heeft een aspectratio van 1)
Dus als oom Piet nog goed paste bij een 6 x 9 formaat, dan zagen we hem met een beetje pech bij een 30 x 40 formaat niet meer terug. Want een passend vel papier zou 1,5 x 30 ofwel 45 cm lang moeten zijn. Er valt dus maar liefst 5 cm af.
Nu een uitstapje naar de digitale wereld. Daar zijn verschillende sensors met verschillende aspectratio’s in omloop. Hier wordt gebruik gemaakt van printers die de gangbare kantoorformaten papier gebruiken. In Europa is dat meestal de A0 – A7 reeks, waarvan “het A-viertje” van 20,9 x 29,8 cm het meest bekend is. Door de manier waarop deze reeks tot stand komt zien we hier in alle formaten een aspectratio terugkomen die rond de 1,4 ligt. Ook op dat formaat gaat ons kleinbeeld negatief niet passen…
Maar hoe zit dat dan bijvoorbeeld met een modern 9 x 16 breedbeeldformaat? Dit heeft een aspectratio van 16/9 ofwel 2,11. Dat gaat heel mooi passen op uw breedbeeldmonitor. Maar bij het afdrukken zult u naar een zeer afwijkend papierformaat uit moeten wijken want bijvoorbeeld een A4 zou maar liefst 2,11*20,9 = 44 cm lang moeten zijn om te passen en komt dus ruim 14 cm te kort.
Dan past niet alleen Ome Piet niet meer maar ook zijn buurman kan het vergeten. Gelukkig maar dat iedereen tegenwoordig zelf print en de arme bediening in de fotohandel er niet meer mee lastig gevallen wordt.
Het probleem kan verminderd worden door van een rol te printen en dan het papier op maat te snijden maar welke amateur bezit een printer die van de rol werkt? Willen we echt een exacte weergave dan zullen we voor een dergelijke afdruk dus al snel aan een vaklaboratorium met bijbehorende vakprijzen vervallen.
En nu verder:
Home
Meer over het model dat de workshop geeft
Boek een model met gratis studio
Jetje's dag, onze dagelijkse publicatie over kunst, fotografie en lifestyle
